A
                                
                                    B
                                
                                    C
                                
                                    D
                                
                                    E
                                
                                    F
                                
                                    G
                                
                                    H
                                
                                    I
                                
                                    J
                                
                                    K
                                
                                    L
                                
                                    M
                                
                                    N
                                
                                    O
                                
                                    P
                                
                                    R
                                
                                    S
                                
                                    T
                                
                                    U
                                
                                    V
                                
                        
                        
                                
                                
                                     Dokument pronësie
                                    Dokument me të cilin vërtetohet pronësia e  pasurisë së  patundshme. Dokumenti për pronësi merret në Kadastër.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                     Inkasim
                                    Pagesa e faturave të maturuara apo çeqeve.  
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                     Interes evident 
                                    shuma e intersit  në një  datë të caktuar  midis  datës së fundit të maturimit  dhe datës së parë të ardhshme të maturimit të interesit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                     Interes i shtuar
                                    Interes i cili  llogaritet dhe paguhet vetëm  gjatë kohës së përdorimit të kredisë, pra deri në momentin kur fillon  pagesa e kredisë, banka logarit dhe  merr interes  me transfert të huasë në pagesë  odse përmes paesës  me këste.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                     Kushte kreditimi 
                                    Kushtet e kreditimit i përfshijnë të dhënat për afatet e përcaktuara, çmime, sigurim  dhe karakteristika tl tjera  të kredisë,   pra elementë të tjera të rëndësishme  të cilt me kontratën  rregullohen midis  kreditorit  dhe shfrytëzuesit të kredisë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                     Norma e rivlerësimit
                                    Norma e inflacionit për  një pëeriudhë kontabiliteti të caktuar .
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Aftësi kreditore  ( reputacion kreditor)
                                    Karakteristik e borxhliut  që flet për gatishmërinë e  borxhliut ti përmbush detyrimet e tij pas  kredisë së marrë, që paraqet edhe një nga kriteret  për analizë të letrave me vlerë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Akontim
                                    Pagesë paraprake , ecila më shpesh përdoret edhe si  garanci për pagese.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Akreditiv 
                                    Letër me të ciln banka obligohrt  drejt një institucioni tjetër, ose person që  obligohet se  pas realizimit të  oblgimeve kontraktuale , do të paguaj një shumë të caktuar  në dobi të një personi të tretë.Akreditivi i dokumentuar është një instrument efikas për pagesa në  trgtinë  ndërkombëtare.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Aksion 
                                    Letër  me vlerë  ( të ciën mund ta lëshojnë shoqëria aksionare dhe  shoqëria komandite me aksione,  në të cilë  është praqitur  një  pjesë e principalit themelor  dhe në të cilin janë mishëruar të drejtat e aksionarit  i cili , si pronar i aksionit, nuk është  kreditor i shoqërisë dhe as pronar i një pjese  nga prona e shoqërisë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Aksionar 
                                    Pronar injë apo më shumë aksioneve , i cili nuk përgjigjet për detyrimete e shoqërisë akasionare  ose shoqërise komandite me aksione . Aksionar mund të jetë dhe çdo person i huaj. Personi i huaj mund të blejë një pjesë  ose aksione në mënyrë dhe me kushte të parapara për shtetasit e R. sëMaqedonis dhe për personat juridik  të regjistruar në Regjistrin tregtar  në teritorin e Republikës së Maqedonisë ,  përveç rasteve kur  me ligj  është përcaktuar ndryshe.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Aktivi finavciar 
                                    Sasi e   të hollave të gatshme të disponueshme  ( kartmonedha  dhe monedha) ose  kërkesa të tjera nga  subjekte të tjerë biznesi. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Aktivitete kohore 
                                    Aktivitete me të cilët  përmbushen obligimet  nga kontrata  në afat dhe me kushtë të përcaktuara  gjatë lidhjes  së kontratës. Shitblerja kohore  është veçanarisht karakteristike  për aktivitete me letra me vlerë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Amortizim
                                    Heqje vjetore e mjeteve themelore.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Autorizim
                                    Proces me të cilin  emetuesi i kartës  (banka ose firma e specializuar ) i aprovon transaksionet financiare të  kartëmbajtësit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Banka
                                    Person juridik  me licencë nga  Guvernatori  i Bankës popullore të Republikës së Maqedonisë, e themeluar në përputhje me Ligjin për bankat , veprimtaria kryesore e së cilës është pranim i depozitave dhe burimevet të tjera të  mjeteve të kthyeshme  nga publiku dhe aprovim të kredive  ne emër  dhe për llogari të vetë. Banka e huaj është person juridik  i regjistruar  dhe me seli në R. e Maqedonisë ,  i cili nga organi kompetent në vend  ka marrë autorizim për  realizim  të aktiviteteve bankare dhe  është nën  mbikqyrje të organit  kompetent të autorizuar  me ligj  ose rregullore  tjetër të atij vendi.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Banka koresponduese 
                                    Bankë me të cilën banka e vendit  ka krijuar marëdhënie koresponduese  dhe përmes saj do të mund të punoj  jashtë vendit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Banking elektronik 
                                    Nënkupton realizimin e transaksioneve bankare  përmes  rrjetit të telekomunikacionit . Në bankingun bashkëkohor  më shpesh përdoret si term për shërbim  të cilin bankat  ua ofrojnë klientëve të tyre  në formën erealizimit të transaksioneve  nga llogaria e tyre personale përmes internetit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Bankomat
                                    Paisje, më shpesh e instaluar  ne vende të frekuentuara  ose në degën e bankëes, i cili përdoruesit të kartës i mundëson tërheqje të parave  nga llogaria e tij  24 orë në ditë. Për tërheqje të parave nga bankomati përdoruesi i kartës duhet ta shkruaj numrin e tij PIN , të cilin e ka marrë nga banka  në dokument të veçantë , të mbyllur dhe është i njohur vetëm për pronarin e, pra përdoruesit të kartës.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Bilanc 
                                    Llogaritja e mbetjes , dallimi midis  detyrimit dhe kërkesave.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Bilanc i gjendjes 
                                    raport financiar , në të cilin shprehet   gjendja  mjeteve, kapitalit dhe detyrimeve të përcaktuara në fund të periudhës  për të cilin i njejti përgatitet.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Bilanc i suksesit
                                     Raport financiar me të cilin  shprehen të gjitha  të ardhurat dhe shpenzimet  dhe rezultati nga puna  , të realizuara  në periudhën  për të cilën i njejti përgatitet.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Bonitet
                                    Nënkupton cilesi materiale dhe formale të subjektit të cilat e bëjnë debitor të sigurt,qoftë   të bëhet fjalë për  bankë ku investohen mjete, ose për person fiziko. juridik  të cilit i jepet kredi.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Bono ( thesari dhe komerciale)  
                                    Letër me vlerë afatshkurtër , e cila  i përket një sasie  të caktuar  parash , me afat të caktuar maturimi  dhe   normë interesi të caktuar.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Bursa
                                    Paraqet institucion ose tregtim të organizuar  me  instrumente financiare ( aksione , obligacione,  valuta të huaja).
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Byro kreditimi
                                    Qendër elektronike  për evidentim të  detyrimeve të qytetarëve dhe të ekonomise.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Cedim ( Lënie)
                                    Transferim i kërkesave apo të drejtave  me deklarat me shkrim  të kreditorit  (cedues)   në favor  të një kreditori të ri  ( cesioner).
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Cedues
                                    Krdeitori i cili në bazë të ndonjë aktiviteti juridik,  kërkesën e tij apo  tëdrejtën e tij të pronësisë  me kontrat e transferon  një personi tjetër  (pranues)  dhe debitori nuk është e domosdoshme të njoftohet. Siguruesi i cili një  pjesë të rrezikut të vet e le  tek risiguruesit  - pranuesi  për ta zvogëluar rrezikun.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Çertifikatë digjitale
                                    Vërtetim në formë elektronike  me të cilën vërtetohet  lidhja midis  të dhënave për kontroll të nënshkrimit elektronik meperson të caktuar , mbajtësii çertifikatës  dhe identiteti i atij personi . 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Cesioner ( pranues)
                                    Risigurues  i cili ndërmerr nëj pjesë te rrezikut  të kreditorit - cedent ( lënës)
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Data  e valutës
                                    Ditë bankare në të cilën është e nevojshme të realizohet urdhëpagesa sipas i udhëzimeve të ofruesit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Debalans (çekuilibër)
                                    Gjendje jostabile e bilancit apo llogarisë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                
                                
                            
                                
                                
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Deflacion 
                                    Definohet si zvogëlim i vlerës se njësive në para . Ai është e kundërta e inflacionit . Me sfhfaqjen e deflacionit në një rajon të caktuar apo shtet shënohet se me më pak para mund të blihet enjëejta sasi e mllit apo shërbimit.. Cilësi kryesore e deflacionit  nuk është  vetëm zvoglimi i vlerës  së parave, por edhe rritja e papunësisë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Dega
                                    Në  banking , dega paraqet  pjesë të ndonjë banke e cila realizon aktivitete bankare  të përcaktuara   (të specifikuara) saktë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Degë bankare 
                                    Pjesë organizative e bankës , e cila nuk ka  cilësinë e personit  juridik  dhe e cila drejtëpërdrejtë i realizon  të gjitha ose një pjesë të aktiviteteve  të cilat i realizon banka.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Deklarat  për lënie peng
                                    Dokument i cili verifikohet nlë noter dhe paraqet dekalarat të pronarit të  pronës me tël cilën  në mënyrë të njëanshme merret obligim , në qoftë sëe  borxhi nuk  paguhet në kohën  ematurimit , kreditori mund ta marrë  kërkesën e siguruar  nga vlera e pronës së lënë peng.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Denominim
                                    Aktivitet për zvoglimin e vlerës nominale të parave , kur parave  u merret në përqindje e caktuar   nga vlera nominale e derriatëhershme.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Depozita pa afat 
                                    Depozita kursimi , aktuale (transaksioni) dhe xhiro - llogari. Parat e depozitave pa afat  janë në dispozicion të pronarit  të llogarisë ( (depozitues ) në çdo kohë dhe me to mund të disponojë lirisht.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Depozitë
                                    Kërkesë nga banka  në para, me ose pa  interes  ose kompensim, e çdo lloji, e pagueshme menjëherë ose  në afat të caktuar , në varësi nga kushtet  e marra vesh  gjatë  depozitimit të parave.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Devalvim  ( zhvlerësim) 
                                    paraqet masë të poitikës ekonomike  me të cilën zvogëlohet vlera e valutës së vendit  në raport me një ose disa valuta të huaja . Devalvimi  ndërmerret  me qëllim që të  hiqet disbalansi  i jashtëm në ekonomi , pra, të përmirësohet gjendja  në bilancin e pagesave ndërkombëtare. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Diskont ( zbritje)
                                    Interes  i vlerës niminale të kambialit për periudhën  nga shitja e kambialit deri në maturimin e tijj. Fjala diskont përdoret edhe për  transaksione të tjera të biznesit, si tek përllogaritjet, zvogëlim i vlerës së principalit para maturimitr real të të tij e tj.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Dividenti 
                                    Pjesë e fitimit të  shoqërisë tregëtare e cila  ndahet midis  anëtarëvë, pra , aksionarëve të shoqërisë  në përputhje me të drejtat e përcaktuara  me aksione ., d.m.th. në çdo  lloj dhe klasë të aksioneve.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Efektivë
                                    Shprehje  teknike bankare  për të holla të gatshme.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Ekspert 
                                    Ekspert  është person profesonal i cili merret me problemet e   pasigurisë financiare dhe reziqet , me përdorimin e metodave matematike  nga teorija e probabilitetit, statistika dhe   matematikë statistikore. Puna e ekspertit përfshin analizë të të dhënave  nga e kaluara, vlerësim  të rreziqeve ekzistuese dhe zhvillim  të modeleve  për projektim të ngjarjeve të ardhshme.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Emision
                                    Lëshim i parave dhe letrave me vlerë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    EURIBOR 
                                    Euro Interbank Offered Rate, Norme interesi referente e cila paraqet pikëprerje  të normave të interesit  sipast të cilave bankat e klasës së parë në eurozonë i ofrojnë mes vete  depozitat në periudha fikse.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Financa 
                                    Aktivitete parash dhe menaxhim me  para.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Fjalë kalimi( pasuord)
                                    Pasuord për  qasje në veb aplikim për Online Banking (е-Banking).
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Fondet Hedge 
                                    LLoj specifik i fondeve investuese  , të cilët në operacionet e tyre spekulative  e shfrytëzojnë teknikën  mbrojtëse për ti zvogëluar rriziqet. Kanë nivel të lartë të borxhit në raport me mjetet e veta. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Fondi 
                                    Mjete të gatshme  të destinuara për qëllim  konkret  në kuptimin e stoqeve , d.m.th mjete të pranishme vazhdimisht.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Garanci 
                                    paraqet  instrument me të cilin banka garanton se klienti i saj do tëpërmbush ndonjë obligim ndaj një personi të tretë. Garancitë paraqesin aktivite të  bankave jashtë bilancit, pra ato nuk evidentohen  në bilancin e gejndjes, por më shpesh llogaritet interes.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Garancion bankar 
                                    Paraqet instrument me të cilin banka  garanton se  klienti i saj do të përmbush ndonjë detyrim ndaj një personi të tretë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Garantues
                                    Garantues është person  i cili  garanton për Ju dhe obligohet  se do ta vazhdoj pagesën  bë qoftë se shfrytëzuesi i i kredisë për çfardo qoftë arsye nuk i përmbush detyrimet e veta.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Hipoteka
                                    Pronë e vënë peng   si garanci për të marrë hua në të holla.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Iflacion 
                                    Inflacioni parqet  rritje të nivelit të përgjithshëm të çmimeve ,  i matur përmes  ndonjë treguesi të çmimeve, d.m.th. nuk mund të flitet për inflacion në qoftë se  rritet çmimi i një produkti  ap një grupi produktesh , e dyta inflacioni paraqet  trend të rritjes së vazhdueshme të çmimeve , d.m.th. rritje të njëanshme të të gjithë pmimeve ( p.sh pëpr arsye të rritjes së tatimeve ) nuk paraqet inflacion.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Interes
                                    Paraqet kompensim në para  për  huazim tëpërkohshëm të  të hollave,  ose e shprehur në përqindje , paraqet  kompensim  ( çmim)  të cilin huamarrësi ( borxliu)  ia paguan   huadhënësit   (kreditorit)  për përdorim të përkohshëm të parava të huazuara ose kapitalit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Interes dekurziv
                                    Llogaritje e interesit pas kalimit të një periudhe kohore të caktuar , d.m.th.  prapa.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Interes pasiv
                                    Interes të cilin Banka e paguan  për mejetet e depozituara në të.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Interesi ndërbankar
                                    Normë interesi sipas së ciëlës një bankë mund të furnizohet me mjete nga një bankë tjetër për rifinansim për afatin e kërkuar , pra ,  normë interesi  sipas së cilës ne eurotreg  bëhen transaksione   parash midis bankave.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Jorezident
                                    Person fizik me  banim të përhershëm  jashtë shtetit , person juridik i regjistruar jashtë shtetit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kambial 
                                    Lloj letre obligativo - juridike,  përmbajtja e së cilës  është kërkesë në para . Përfaqëson urdhër pa kusht me shkrim  të dhënësit  të faturës (trasant)  të destinuara  për person tjetër  (trasat) në një kohë të caktuar  dhe në vend të caktuar ti  paguaj një shumë të caktuar  parash  personit  të shënuar në faturë ( remitent) ose një personi tjetër me urdhër të tij. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kapital
                                    Principal, d.m.th sasi ose pronë e shperur në para. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Karta paguese 
                                    Instrument për pagesa pa para të gatshme  Ndarja bazëe kartave është  ne  karta debiti dhe krediti . 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kartë debiti 
                                    Kartë me të cilën shfrytëzuesi  mundë të paguaj për mallra dhe shërbime  në dyqane, POS - terminale dhe të tërheq të holla   nga bankomate dhe banka  në përputhje me sasinë e mjeteve  në llogarinë e tij.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kartë krediti
                                     Karat e kreditit është kartë   me  të cilën  siç tregon vet fjala  fitoni kredi nga banka .  Atë kredi e shfrytëzoni  me përdorimin e kartës, pra me blerje  ose trheqje të parave të gatshme. Shumën e harxhuar  të kredisë e paguani  në këste mujore. Në dallim nga kredia klasike , kredinë që fitoni  me kartë e ripërtëritni me çdo  pagesë dhe atë në shumen  e pagesësë së bëre ( Prandaj kjo kredi quhet revolving). Edhe një përparësi e kartës seë kreditit është ajo që vet e zgjidhni shumën e pagesës  ( Ajo nuk duhet të jetë mëe vogëe se shuma minimale  e shënuar në raportin Tuaj mujor). Në qoftë se deri në afatin e shënuar në raport  e paguani gjithë shumën  që  e detyroni , Banka zakonisht nuk mer interes. Periudha në të ciln nuk paguani interes quhet  periudhë mos pagimi (grejs periudhë).
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kasafortë
                                    Ndarje  me numër në  kupen e bankës të cilën banka e jep për rruajtjen e  parave apo mjeteve të tjera me vlerë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Këst 
                                    Kësti është pagesë e rregullt  më shpesh mujore, gjysëmvjetore apo vjetore  e të hollave  ( kuota) , e përbërë nga pjesa e principalit dhe nga pjesa e  interesi t, të cilën huamarrësi  duhet ta paguaj në emër të pagesës graduale të kredisë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kliring 
                                    Paraqet përcaktim të detyrimeve  dhe kërkesave në bazë të  letrave me vlerë dhe parave  midis plesëmarrësve në tregun e organizuar  të letrave me vlerë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kliring në qarkullimin e pagesave
                                    Paraqet shkëmbim  dhe përpunim  të urdhërpagesave  ndërbankare  për arsye të  llogaritjes së së neto - shumave bilatrelale ose multilaterale  të cilat çdo bankë i detyron  ose i detyrohen çdo banke  për shlyerjen  e urdhërpagersave  të përfshira  në çdo  cikël.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Komisioni
                                    Kompensim për ndërmjetësim për një punë të caktuar . Shprehet në përqindje  të vlerës së punës  së realizuar. Komisioni bankar përfaqëson çmim për  kryerjen e shërbimeve bankare.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Konfiskim
                                    Shitje e kërkesave të eksportit  të bankës  bashkë me  mjetet për sigurim , gjajë kësaj shitësi i kërkesave nuk ndërmerr asnjë rrezik , d.m.th reziku transferohet tek blerësi .
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kontrat  për lizing
                                    Me këtë kontratë nënkuptohet obligim për një nga palat  e kontratës  - dhënës i lizingut ta lëshoj mjetin e kntratës në përdorim  dhe ti ndërmarrë të gjitha aktivitet e tjera  në lidhjeme shfrytëzimin korekt dhe të  reegullt tzë mjetit të palës tjetër të kontratës  - shfrytëzues i lizingut i cili nga ana e tijj obligohet  plaës tjetër të kontratës ti a  paguaj shpërblimin sipas kontratës , pra këstin e lizingut.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kontroll ii aftësisë paguese
                                    Kontrolli i aftësisë paguese  të huamarrësit . Në radhë të parë është drejtuar  drejt kontrollit të të ardhurave  të huakërkuesit , si dhe të ardhurat e tij të ardhshme.Nëkontrollë përdoret bilanci i suksesit , plane për plasman të prodhimeve  etj. Githashtu kontrollohet edhe reputacioni  e huakërkuesit  në botën e biznesit, profesionalizmi i tij dhe aftësia sipërmarrëse.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Konvertim 
                                    Konertim të ndonjë valute  në  një valutë tjetër të huaj.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kredi 
                                    Kredia është  kontratë me të cilën klienti  - kredikërkuesi  ( huamarrësi) fiton para nga  dhënësi ( kreditori) me kontratë se  në afatin  që janë marrë vesh do ti kthej parat prapa.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kredi revolving 
                                    Kredi afatshkurtër , ripërtërritja e të cilit është e përcaktuar më përpara . Kur kredia  do të miratohet  pjesërisht apo tërësisht , ai automatikisht prolongohet  në të njejtat kushtë dhe me të njejtën shumë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kufizim 
                                    Tansfert e plotë apo e pjesëshme e kërkesës  të së drejtës  së sigurimit  ndonjë personi të tretë me të  cilë ajo e drejtë hiqet.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kurs
                                    Çmim  tregëtar  sipas të cilit diçka shitet  ose blihet.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kurs valutor 
                                    Kursi valutor është  çmimi i një valute të huaj të caktuar  e shprehur  në valutë të vendit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Kursim ime afat 
                                    Vlen për një periudhë të caktuar  fikse për të cilën mjetet e klientit janë depozituar  në bankë në librezë kursimi   dhe ajo periudhë   mund të jetë të paktën 1 muaj  dhe më së shumti 36 muaj Mjtet e depozituara janë të lidhura me një afat të caktuar  dhe klienti mund ti tërheq më herët vetëm në qoftë se në kontratë  nuk është definuar ndryshe për afatizimin e mjeteve  i cili  bëhet midis bankës dhe klientit  Në rast të çafatizimit para kohe  të depozitës  në raste më të shpeshta  banka  nuk ia paguan klientit  normën e rregult të interesit sipas kontratës , por paguhet interes  pa afat  ose normë intersi tjetër  e definuar sipas tarifës së bankës. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Letra me vlerë të thesarit
                                    letër  me vlerë afatshkurër e emetuar nga Banka popullore  e R. së Maqedonisë  , e cila shitete me vlerë të zvogëluar , kurse në ditën e arritjes emetuesi e paguan vlerën nominale.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Libër Aksionar 
                                    Libër i shoqërisë aksionare  e cila  mbahet ne  Depozitarin qendror për letra me vlerë , në të cilën në formë elektronike regjistrohen  me shënim të emrit dhe mbiemrit  të aksionarit, numrin personal, numrin e pasaportës, oseë numrin e letërnjoftimit në qoftë se aksionari është person i huaj  fizik  ose në dokument tjetër për  verifikim të identitetit - e vlefshme në vendin e tij dhe shtetësia e tij , si dhe vendi ku jeton , ose firma , selia , numri personal,  në qoftë se aksionari ëahtë person juridik ehe informacione të tjera. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    LIBOR 
                                    London Interbank Offered Rate -- Normë e interesi  afatshkurtër në  tregun  ndërbankar  në Londër  sipas së cilës  bankat i ofrojnë njëra - tjetrës para . LIBOR paraqet normë interesi referente për bankat ndërkombëtare dhe shërben  si një pike rferimi gajtë aprovimit të kredive. E përcaktojnë pesë banka kryesore nga Londra çdo ditë pune.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Likuiditet i 
                                    Paraqet  aftësin e mjeteve për tu shitur  pa  shkaktuar ndryshime  të mëdha  në çmim  dhe me  humbje minimale të vlerës.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Limit
                                    Shumë  në nivelin më të lartë tëmbikalimit të llogarise, pra shumë  e detyrimit më të madh të mundshëm pas  aprovimit të kredisë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Lista e kursit të këmbimit 
                                    Listë  sipas së cilës këmbehet  valuta e një vendi me valutën e një vendi tjetër. Mund të jet fikse  ose  e ndyshueshme.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Lizing
                                    Veprimtari tregëtare përmes  së cilës subjektet tregëtare, më shpesh ndërmarrjet e vogla dhe të mesme , drejtohen tek ndonjë institucion i specializuar  të marrin me qira - lizing paisje investimi  për një afat të caktuar  dhe për një kompensim të caktuar.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Llogari rrjedhëse ( transaksioni)
                                    Llogaria rrjedhëse është llogari përmes së cilës  në mënyrë sistematike ndiqet puna  midis dy partnerëve të biznesit, nga të cilët  njëri është banka dhe tjetri klienti i saj.   
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Llogaria  nostro
                                    Llogari e bankës  në ndonjë bankë tjetër.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Mbikalim i lejuar
                                    Mbikalimi  në llogarinë e transaksionit është marëveshje  për kredi  me të cilën klientët fitojnë  në disponim mjete shtesë  në llogarinë e tyre të transaksionit , në sasi më të madhe nga gjendja aktuake  e mjeteve në llogari.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Mbrojtja 
                                    Mbrojtja paraqet sigurim nga rreziku  që vjen nga puna , siç është rreziku  nga ndryshimi i normave të interesit ,  kursi valutave të huaja  etj). Në situatë  ku subjektet ekonomike nuk duan të ndërmarrin rrezik, mund të vendosin  derivate finaciare  për mbrojtje  nga rreziqe . Ajo nuk parandalon të mos  ndodh situatë e padëshiruar , por nëqovftë se ndodh , ndikimi i saj do të jete i zvogëluar. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Ndalesë administrative
                                    Ndalesa administratice praqet ndalesën e cila  vihet në të ardhurat  e huamarrësit, më saktë  kërkuesit të kredisë dhe garantuesve, në bazë të pëlqimit të tyre. Ajo është një nga parakushtet themelore për aprovimin  e kredisë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Nënshktim elektronik
                                    Nënkupton një varg të dhënash  në formë elektronike  të cilat përmbahen apo janl lidhur në mënyrë logjike  me të dhëna të tjera  në formë elektronike dhe është  meqëllim që të vërtetohet autentiteti i tl dhënave  dhe për vërtetimin e identitetit të nënshkruesit. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Norma  bazë e interesit
                                    Normë interesi sipas së cilës përcaktohen normat e tjera të interesit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Norma e interesit
                                    Paraqet çmim të shperhur në përqindje i cili paguhet  për shfryrëzim të parave,  të mjeteve të huaja  në para ose kapital.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Normae shpenzimebe totale  (NShT)
                                    Norma  e shpenzimeve totale jep një  pasqyrë reale për  koston totale të kredisë, për shkak se ajo bazohet  në shpenzimet totale që klienti  i a paguan bankës  kur e ngre  dhe gjatë kohës që e paguan  kredinë.  NShT  përfaqëson  koston totale të kredisë  dhe përbëhet nga të dhënat e mëposhtme: Shuma e kredisë, afati i kthimit, madhësi e vlerës nominale  të interesit,  të kredisë dhe sasitë  e shpenzimeve që hyjnë në  llogaritjen e NShT - s.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Normë interesi aktive
                                    Normë me të cilën llogaritet dhe paguhet interes  për  mjetet e plasuara.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Normë interesi e luhatshme
                                    Normë intersi e lidhur me ndonjë  normë afatshkurtër intersi të ndryshueshme , p.sh  tregues  ., LIBOR,CPI  etj.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Normë interesi e ndryshueshme
                                    Norma e ndryshueshme e interesit ndryshon  në përputhje me ndryshimet në tregun financiar  dhe më shpesh është e lidhur me normën bazë të nteresi   (EULIBOR, LIBOR…).
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Normë interesi e zbritur 
                                    Normë intersi e kredivë, të cilat Banka Qendrore ua huazon  bankave komerciale .
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Normë interesi fikse
                                    normë interesi e përcaktuar prej  përpara , e cila me kalimin e kohës nuk ndryshon. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Normë intersi e rënduar
                                    Interes, të cilin krahas interesit të rregullt  e paguan huamarrësi , në qoftë se deri në afatin e parashikuar  nuk e ka paguar borxhin e tij. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Obligacione shtetrore
                                    Letra me vlerë afatgjata të cilat i emeton shteti apo ndonjë organ i tij  ose agjencion , para së gjithash për financimin e deficitit buxhetot, d.m.th për mbulimin e borxhit shtetëror.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Obligacioni
                                    Letër me vlerë  e borxhit, me të ciln vërtetohet se mbajtësi ( blerësi)  i ka paguar  huamarrësit ( emetuesit një shumë të caktuar të hollash  si ekuivalente e obligacionit  dhe se huamarrësi do ti paguaj kreditorit  shumën e marrë hua  bashkë me interesin  dhe atë sipas  normës së caktuar të interesit  dhe në afatet e caktuara në kontratë. Obligacionet përgaqësojnë burim shtesë   të mjeteve për  emetuesin.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Obligim
                                    Letër me vlerë ,  faturë ose obligacion  më të cilën konfirmohet ekzistenca e  e borxhit të dikujt.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Pagesë 
                                    Aktivitet finaciar  me të cilin parat  drejtohen  në një llogari të caktuar   të personit fizik apo juridik).
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Para të gatshme
                                    Kartmonedha dhe monedha  me të cilat mundeni në çdo kohë të dispononi.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Paradhënie 
                                    Paradhënie paraqet shumë parash e cila  jepet apo paguhet  paraprakisst , para  realizimit të një pune të caktuar  dhe përfaqëson pjesë  nga marëdhëniet  e biznesit që do të lindin në të ardhmen 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Pasivi 
                                    Pjesë e bilancit të një ndërmarrjeje , që përfshin : detyrime ( afatshkurtra  dhe afatgjata) dhe  kapitalin e vet, pra principalin e  e vet( kapital aksionar, prfitim i akumuluar ).
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Peng 
                                    Pronë në pronësi të huamarrësit , e cila përdoret  për sigurim. Në qoftë se borxhliu, dhënësi nuk i përmbudsh  detyrimet e tij. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Periudhë mospagimi
                                    Periudha e mos pagimit është  koha në të cilen nuk paguhet principali i  kredisë , por paguhet vetëm shuma e interesit dhe  si qëllimi kryesor  ka zvogëlimin e  ngarkeses  financiare e klientit. 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    PIN 
                                    Personal Identification Number - Numër personal identifikimi i cili përbëhet nga 4 numra  dhe shërben për identifikim të përdoruesit. Paraqet nënshkrim elektronik të përdoruesit gjatl tërheqjes së  së parave të gatshme  në bankomat.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    PLani i shlyerjes së kredisë
                                    Dinamikë e pagesës së principalit dhe interesit  për kredi  e definuar  në kontratën për dhënie hua të mjeteve  ( kreditim)  midis  kreditorit  dhe huamarrësit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Pranim
                                    Pranimi paraqet deklaratë  tëpersonit në emër të të cilit është fatura, se në afatin e maturimit të faturës  për pagesë  dotë paguhet  borxhi i faturës  tërësishtë ose pjesërishtë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Punë brokeriale
                                    Aktivitete që i realizon  shtëpia brokere ne tregtim me instrumente financiare,aktivitete të tregut primar, përgatitje të analizave dhe  dhënie të shërbimeve këshilluese, pagesë e dividendës dhe kuponave të interesit , përfaqësim të klientëve në mbledhjen e aksionarëve, rruajtje të letrave me vlerë, udhëheqje të portfolios së letrave me vlerë  për llogari të shfrytëzuesit të shërbimit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Raport për bonitet
                                    Komplet i sistemuar i të dhënave , tregues dhe dokumente  për  aftësinë paguese të personave juridik  dhe sipërm,arrësve . Ato përgatitetn  në formë raportesh  të standardizuar ( shumëqëllimshme)  të specializuar ( për një qëllim të caktuar).
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Remitancë
                                    Mënyrë pagese, kur i jepet urdhër bankës  nga llogaria e urdhërdhënësit  që e ka në atë bankë , ti paguhet një personi të tretë sasia që është shënuar  në remitancë.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Rezident 
                                    Person fizik me qëndrim të përhershëm në vend  , ose person juridik  i regjistruar në shtetin domicil.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Rifinancim
                                    Sigurim i mjeteve për miratimin e kredive   -  me pranimin e depozitave  nga klientët e bankës, me shitje të letrave me vlerë, me shfrytëzim të kredisë nga Banka qendrore  me reeskont të kambilait ose duke marrë një kredi  me kolateral.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Rivlerësim
                                    Rritje e kursit të ndonjë valutë  në raport me një tjetër.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Rivlerësim
                                    Mënyrë e mbajtjes së vlerës  së parave në kushte inflacioni . zbatohet kështu që sasitë rriten  në raport me përqindjen e rritjes së çmimeve me pakicë  për një periudh kohe të caktuar.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Shoqëri aksionare 
                                    Paraqët  shoqëri e cila me statut  ka kapital  kryesor të përcaktuar dhe të ndarë në pjesë ( aksione) të barabarta , në të cilën aksionarët marrin pjesë  me  nga një apo më shumë aksione.  
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Sigurim
                                    Përfaqëson mënyrën  e sigurimit të pagesës  të ndojnë borxhi  ku një person i tret mer obligim se do ti paguaj  kreditorit borxhin e huamarrësit  në afat të caktuar dhe  me kushtë të caktuara . Ekzistoljnë   më shumë forma të sigurimit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    SWIFT 
                                    Society for worldwide interbank financial telecommunications - Përfqëson sistem  kompjuterik për transfertë të vetme  të mjeteve financiare midis bankave  dhe institucioneve të tjera financiare  të cilët janë anëtaeë të SWIFT. Ky rrjet ndëbankar është themeluar në vitin 1973  nga ana e 283 bankave  nga 15 vende . Ka filluar me punë  në vitin 1977 , kur bankata e para europiane shkëmbyen  mesazh.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Tranasksion 
                                    Transfert e  mjeteve në para  të kreditorit  nga llogaria e huamarrësit  ose nga llogaria e kreditorit.  Në transaksion  huamarrës dhe kreditor  mund të jenë persona fizik  ose juridik të ndryshëm , d.m.th.  person i njejt fizik apo juridik.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Trasant
                                    Lëshues i kambialit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Trasat
                                    Debitor në  punën me kambial, në emër të të cilit është lëshuar kambiali.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Treg valutor
                                    Vend ku përballen oferta me kërkesën për valuta dhe  para të huaja efektive  midis subjekteve në një ekonomi kombëtare , ose midis  ekonomive nacionale të ndryshme.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Treguesi i bursës
                                    Indikator që tregon lëvizjen e çmimmeve  të letrave me vlerë  reprezentative  të cilat  janë në listën e ndonjë burse. Vet Bursa i zgjedh  letrat përfaqësuese të cilat e pasqyrojnë  më mirë lëvizjen e përgjithshme të çmimeve .  Bursa mund të përcaktoj më shumë  tregues për  lloje të ndryshme të letrave  me vlerë, të ndara  sipas kritereve të ndryshme  ( lloj i industrisë ,lloj i  letrës) 
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Urdhër i përhershëm
                                    Urdhër me të cilin pronari i llogarisl rrjedhëse  kërkon nga banka  në një periudhë kohore të caktuar  nga llogaria e tij të paguaj mjete në llogari tjetër .
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Urdhër pagese
                                    udhëzim  i pakushtëzuar  i dhënë bankës përtë realizuar  pagesa  apo për  marrë një shumë të caktuar  të parave të shënuara në llogari.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Urdhërpagese elektronike
                                    Urdhër të cilin personi i autorizuar e përcjell  tek Banka në formën e mesazhit elektronik dhe i cili është në përputhje me rregullat  e përcaktuara nga ana e përdoruesit , aktet interne  të Bankës  dhe rregullorja në fuqi për  realizimin eqarkullimit të pagesave.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Valuta 
                                    Njësi monetare në sistemine parave  të shtetit.
                                 
                                
                                
                            
                                
                                
                                    Vlera nominale e interesit
                                    norma neto e interesit dhe nuk përfaqëson çmim përfundimtar  të kredisë .  Në bazë të saj llgariten këstet për pagesë, pra shuma e interesit  të depozitave.